Sáng ngày 11/8/2021, Bộ TT&TT đã tổ chức Hội nghị trực tuyến phổ biến, hướng dẫn triển khai kế hoạch đưa hộ sản xuất nông nghiệp (SXNN) lên sàn thương mại điện tử (TMĐT), thúc đẩy kinh tế số nông nghiệp, nông thôn. Thứ trưởng Bộ TT&TT Phạm Anh Tuấn đã chủ trì Hội nghị. Tham dự có, đại diện lãnh đạo các đơn vị chức năng thuộc Bộ NN&PTNT, Bộ Công thương; Đại diện lãnh đạo các Sở TT&TT, Sở NN&PTNT, Sở Công thương, Tổng công ty Cổ phần Bưu chính Viettel (Viettel Post), Tổng công ty Bưu điện Việt Nam (Vietnam Post)..
Thúc đẩy phát triển kinh tế số nông nghiệp, nông thôn
Chương trình Chuyển đổi số (CĐS) quốc gia được Thủ tướng Chính phủ ban hành năm 2020 đã xác định nông nghiệp là một trong 8 lĩnh vực ưu tiên thực hiện để thúc đẩy tăng trưởng, phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn.Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, ngày 21/7/2021 Bộ TT&TT đã ban hành Quyết định 1034/QĐ-BTTTT về Hỗ trợ đưa các hộ sản xuất nông nghiệp lên sàn thương mại điện tử, thúc đẩy phát triển kinh tế số nông nghiệp, nông thôn.
Quyết định 1034/QĐ-BTTTT của Bộ TT&TT là đẩy mạnh tiêu thụ, quảng bá sản phẩm nông nghiệp qua sàn thương mại điện tủ; Góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế số nông nghiệp, nông thôn; Đưa hộ sản xuất nông nghiệp, hộ kinh doanh, hợp tác lên sàn thương mại điện tử; Cung cấp thông tin hữu ích; sản phẩm đầu vào cho hộ SXNN, hộ kinh doanh, hợp tác xã.
Kế hoạch được yêu cầu triển khai quyết liệt; Phối hợp chặt chẽ, đồng bộ giữa Cơ quan Trung ương, địa phương, sàn TMĐT, tổ chức/DN; Làm tốt công tác truyền thông, thông tin trên mọi phương tiện thông tin: báo, đài truyền hình, thông tin cơ sở, thông tin đối ngoại, mạng xã hội, tin nhắn (trong trường hợp cần thiết)…
Chương trình có 3 nội dung chính: Hỗ trợ đưa hộ sản xuất nông nghiệp lên sàn thương mại điện tử; Hỗ trợ đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp; Cung cấp thông tin, nguyên liệu đầu vào phục vụ sản xuất kinh doanh.
Về Hỗ trợ đưa hộ sản xuất nông nghiệp lên sàn thương mại điện tử, Chương trình sẽ hướng dẫn, đào tạo kỹ năng số, kỹ năng tham gia hoạt động trên môi trường số; Hướng dẫn đăng ký tài khoản để đưa sản phẩm nông sản lên sàn thương mại điện tử; Hướng dẫn đăng ký tài khoản thanh toán trực tuyến phục vụ giao dịch trên sàn thương mại điện tử; Hướng dẫn thực hiện quy trình đóng gói – kết nối – giao nhận.
Về hỗ trợ đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, chương trình sẽ quảng bá, giới thiệu sản phẩm; Mở rộng tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp qua kênh phân phối mới, hiện đại, thông qua nền tảng số; Thúc đẩy tiêu thụ nhanh, tránh ùn ứ và tránh bị thương lái ép giá; Hỗ trợ gắn sản phẩm với thương hiệu, bảo đảm chất lượng; Đưa sản phẩm nhanh ra toàn cầu.
Về cung cấp thông tin, nguyên liệu đầu vào phục vụ sản xuất kinh doanh, Chương trình cung cấp thông tin hữu ích về dự báo thị trường, nhu cầu, giá thành; Cung cấp các sản phẩm, nguyên liệu, vật tư đầu vào có thương hiệu, bảo đảm chất lượng và phù hợp với nhu cầu của các hộ sản xuất nông nghiệp; Có chính sách ưu đãi cho hộ sản xuất nông nghiệp khi mua sản phẩm, nguyên liệu đầu vào trên sàn thương mại điện tử.
Ông Nguyễn Trọng Đường, Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ Quản lý Doanh nghiệp phát biểu tại Hội nghị (Ảnh: Đức Huy)
Tại Hội nghị, ông Nguyễn Trọng Đường, Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ Quản lý doanh nghiệp, Bộ TT&TT cho biết phát triển kinh tế số nông nghiệp là khai phá thị trường, đưa hộ sản xuất nông nghiệp lên sàn thương mại điện tử bằng công nghệ số; Ứng dụng công nghệ số làm thay đổi phương thức sản xuất nông nghiệp, hình thành kinh tế số trong lĩnh vực nông nghiệp tiến tới CĐS toàn diện trong lĩnh vực Nông nghiệp – Nông thôn.
Ông Đường cho biết, kinh nghiệm trong việc tiêu thụ vải cho Bắc Giang hồi tháng 5/2021. Lúc đó cũng là thời điểm dịch Covid-19 bùng phát tại Bắc Giang đã có hơn 8.000 tấn đã được tiêu thụ ở 63 tỉnh, thành phố qua 2 sàn Postmart và Voso và lần đầu tiên người dân ở một số tỉnh được ăn vải tươi Bắc Giang bởi cam kết của các Sàn 48 tiếng đến tay người tiêu dùng từ khi đặt hàng. Và lần đầu tiên, Việt Nam đã xuất khẩu nông sản theo mô hình TMĐT xuyên biên giới trên nền tảng TMĐT ‘Make in Vietnam’, hơn 1000 hộ gia đình người Việt xa quê tại Bỉ, Đức, Séc được thưởng thức trái vải tươi ngon trong 96 giờ kể từ lúc thu hoạch với tổng doanh thu 4 tỷ đồng. Kết quả này là sự vào cuộc của các Bộ: Bộ NN&PTNT, Bộ TT&TT, Bộ GT&VT, Bộ Công thương, Bộ Ngoại giao và các tỉnh, thành phố, trong đó, Bộ NN&PTNT xây dựng quy trình chuẩn, Bộ TT&TT chỉ đạo 2 sàn thương mại điện tử Postmart.vn, Voso.vn vào cuộc và triển khai chương trình truyền thông rộng rãi trên khắp cả nước và truyền thông ra nước ngoài.
Các Sở TT&TT, Công thương, NN&PTNT phối hợp hỗ trợ bà con nông dân
Thực hiện định hướng của Bộ TT&TT và chỉ đạo UBND tỉnh Lạng Sơn về phát triển kinh tế số nông nghiệp, nông thôn, ông Nguyễn Khắc Lịch, Giám đốc Sở TT&TT Lạng Sơn cho biết Sở TT&TT phối hợp với Sở Công thương, Sở NN&PTNT, các huyện, xã, thôn, bản thực hiện phát triển cửa hàng số, tài khoản thanh toán điện tử cho các hộ gia đình với mục tiêu: mua và bán sản phẩm, đặc biệt là xây dựng thương hiệu theo từng hộ gia đình, cá thể hóa nhu cầu người mua, như việc người bán, có nhiều người ở Hà Nội chỉ muốn mua Na của 1 gia đình ở Chi Lăng, Lạng Sơn vì nhà đó trồng Na trên núi đá vôi, trồng theo tiêu chuẩn VIETGAP. Sở cũng đề nghị các sàn Voso, Postrmart thường xuyên sửa đổi, nâng cấp công nghệ để phù hợp với thực tế tại Lạng Sơn. Chuẩn bị các bước cơ bản mền tảng số Postmart, Voso để theo định hướng của Bộ TT&TT sẽ chuyển từ sàn nông sản thành sàn TMĐT.
Giám đốc Sở TT&TT Lạng Sơn cho biết từ ngày 17/6-30/6, Sở đã thử nghiệm triển khai cửa hàng số tại 1 xã, 1 thị trấn. Trước ngày 17/6, có hơn 200 cửa hàng số, 15 ngày hơn 1000 tăng 5 lần. Từ ngày 1/7-15/7, Sở đánh giá, lập kế hoạch. Đến ngày 20/7, Sở tổ chức lễ ra quân triển khai đồng loạt 5/10 huyện, với chỉ tiêu đạt 45.000 cửa hàng số/90.000 hộ gia đình, 45.000 tài khoản/ví điện tử thực hiện đúng chủ trương của Bộ TT&TT.
Sở thực hiện chiến lược vết dầu loang cùng với chiến lược đầu tầu. Theo đó, đến ngày 10/8, đã có 4.445 gian hàng, số ví điện tử/tài khoản thanh toán điện tử là 2.971, số đơn hàng 2.759 đơn, 3.500 loại sản phẩm, tổng doanh thu 518.966.000 đồng.
Ông Nguyễn Khắc Lịch cũng đề nghị các Bộ ngành, địa phương giải quyết về đề đứt gãy khâu vận chuyển đến tận tay người mua đối với các thị trường lớn đang bị giãn cách theo Chỉ thị 16 bởi hiện nay có cửa hàng số có từ 82-100 đơn hàng/ngày, với sản lượng 500 kg/ngày, 4 ngày được 2,2 tấn. Từ ngày 3/8 chuỗi bị đứt gãy, nhiều đơn hàng xuống đến Hà Nội, không phát được đến người mua, sau 48 tiếng na bị hỏng, sau đó khúc mắc trong quá trình đền bù, bà con bị hoang mang, sản lượng lập tức bị sụt giảm mạnh.
Tại Hội nghị, ông Nguyễn Quốc Toản, Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường Nông sản, Bộ NN&PTNT, cho biết Bộ trưởng Lê Minh Hoan đã thành lập Ban Chỉ đạo CĐS nông nghiệp và chỉ đạo thành lập Ban Chỉ đạo một số nhóm ngành hàng do Bộ trưởng làm Trưởng Ban. Bộ trưởng NN&PTNT đang chỉ đạo CĐS ngành Nông nghiệp từ một ngành sản xuất sang ngành kinh tế nông nghiệp, đặc biệt khuyến khích thúc đẩy kinh tế số đến từng người nông dân, đặc biệt lấy người nông dân làm chủ thể xuyên suốt của tái cơ cấu nông nghiệp.
Để hỗ trợ đưa hộ nông dân sản xuất lên sàn TMĐT, Bộ NN&PTNT sẽ cung cấp các thông tin đầu vào như phân bón, thuốc, canh tác, thời tiết, thiên tai… là nhóm thông tin cần thiết cho các hộ nông dân. Bộ NN&PTNT mong muốn thiết kế ứng dụng (app) điện tử tích hợp cá thông tin.
Về hỗ trợ tài chính vi mô, ông Nguyễn Quốc Toản cho biết, người nông dân khó mang tài sản thế chấp ở các tổ chức tín dụng vì tài sản của người nông dân không có nhiều. Nếu được hỗ trợ tài chính vi mô thì người nông dân mới hoàn toàn tự tin làm việc với các thương lái. Hơn 8000 điểm Bưu điện Văn hoá xã có thể được nghiên cứu để giải quyết tài chính vi mô cho bà con ở mức linh động như 20 – 30 triệu đồng.
Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ TT&TT Phạm Anh Tuấn cho biết, thực hiện Quyết định 1034/QĐ-BTTTT, Bộ TT&TT tập trung vào việc đưa hộ nông dân sản xuất lên sàn thương mại điện tử qua 2 sàn của BĐVN (Postmart.vn) và Viettel Post (voso.vn). Thứ trưởng cũng cho biết, Bộ TT&TT đang tập trung thực hiện 2 nhiệm vụ để phát triển kinh tế nông thôn là: tập trung chỉ đạo các doanh nghiệp bưu chính, đặc biệt là Vietnam Post và Viettel Post để đưa hộ sản xuất nông nghiệp lên sàn TMĐT, tập trung phát huy tối đa tiêu thụ trong nước; tập trung thông tin tuyên truyền giới thiệu nông sản Việt Nam trên các kênh truyền thông.
Thứ trưởng chỉ đạo các Sở TT&TT các tỉnh tham mưu cho tỉnh phối hợp với Sở NN&PTNT, Sở Công thương, hai doanh nghiệp bưu chính để xây dựng kế hoạch triển khai chi tiết cho tỉnh ngay trong tháng 8.
Vietnam Post và Viettel Post lập kế hoạch tham gia chi tiết dựa trên phương án khung của Bộ đảm bảo triển khai hiệu quả nguồn lực để nhanh chóng đưa hộ nông dân lên sàn theo một chuẩn chung.
Các đơn vị thuộc Bộ TT&TT, các Sở TT&TT hỗ trợ truyền thông cho bà con. Các đơn vị công nghệ của Bộ hỗ trợ cùng hai doanh nghiệp bưu chính để cung cấp nền tảng số hướng dẫn hỗ trợ hộ nông nghiệp sản xuất lên sàn. Khi một hộ lên sàn phải có chuẩn hoá đầy đủ thông tin về tài khoản, hồ sơ hộ nông dân, ID… nền tảng phải được chuẩn hoá để là nền tảng phát triển kinh tế số chung. “Cố gắng hết năm 2021, đưa 5 triệu hộ sản xuất nông nghiệp lên sàn TMĐT và từng bước triển khai trong năm 2022 và các năm tiếp theo”. Thứ trưởng Phạm Anh Tuấn nhấn mạnh./.